YAPI PERFORMANS ANALİZİ NEDİR?
Mevcut yapıların, deprem anında göstereceği dayanımı tespit etmek
amacıyla yapılan analizdir. Yapıların performans analizini yapmak için yapılan tespit yöntemleri şunlardır;
1- HASARSIZ TESPİTLER
1.1-
DONATI
TARAMA YÖNTEMİ
2.5 – 3cm derinliğe kadar donatı konumunu ve çapını
belirlemede kullanılır. ± 2mm kadar hata payı vardır.
1.2-
SCHMİDT
ÇEKİCİ
Betonarme yüzeylere çekiçleme olarak uygulanır. Beton yüzeyinin sıvadan arındırılmış ve düz olması gerekir. Geri tepme değerine göre beton dayanımı grafikten okunur.
2- TAHRİBATLI TESPİTLER
2.1-
BETONDAN
KAROT ALINMASI
Laboratuvarda incelenecek ölçüde taşıyıcı elemanlardan parça
alınmasıdır. Taşıyıcı elemanların uygun noktasından alındığında ve genleşen
betonla doldurulduğunda yapı için bir performans kaybına neden olmaz.
2.2-
TAŞIYICI
ELEMAN BETON ÖRTÜSÜ KALDIRILMASI (SIYIRMA)
Eleman donatıların somut olarak aralıklarının ve çaplarının
ölçülmesi için gereklidir. Donatı korozyon oranı da belirlenir.
2.3-
DONATIDAN
NUMUNE ALINMASI
Donatının karakteristik özelliklerinin belirlenmesi için
donatıdan numune alınmak zorunda kalınabilir. Ya da sıyırma yapılan
elemanlardan gözle muayene edilir. Hangi yöntemle olacağı bilgi düzeyi
katsayısı ile belirlenecektir.
2.4-
ZEMİN ETÜDÜ VE TEMEL MUAYENE ÇUKURU
AÇILMASI
Yapının oturduğu zemin hakkında bilgi almak için zemin etüdü
yapılır. Temel cinsinin ve boyutlarının belirlenmesi için yapı içinden veya
dışından temel muayene çukuru açılır.
MEVCUT YAPILARIN GÜÇLENDİRİLMESİ
Yapı performans analizi sonrası riskli çıkan yapılarda,
depremden kaynaklanan bir hasar oluşması durumunda veya herhangi bir hasar
bulunmayan yapıların depreme karşı daha güvenli hale getirilmesi için yapılarda
güçlendirme yöntemleri uygulanmaktadır. Bu yöntemler;
1.1- BETONARME YÖNTEMİ İLE GÜÇLENDİRME
Betonarme ile güçlendirme yöntemi maliyet bakımından daha
uygun olması ve bazı alanlarda daha sağlıklı olması nedeniyle tercih
edilmektedir. Ancak bu teknik kullanılacaksa, kullanılan betonun
kalitesine ciddi manada önem verilmelidir. Aksi halde yapılacak işlem
güçlendirme yerine, bina için ekstra bir yüke neden olabilmektedir. Güçlendirme
işlemi yapıldığı esnada binanın boşaltılması gerekmektedir.
1.2- ÇELİK YÖNTEMİ İLE GÜÇLENDİRME
Çelik Güçlendirme; yapının tümüne ya da sadece bazı taşıyıcı
sistem elemanlarına uygulanan bir yöntemdir. Depremden kaynaklanan bir
hasardan dolayı güvenliğin artırılmasına ihtiyaç duyulabileceği gibi, herhangi
bir hasar bulunmadığı halde binayı depreme karşı daha güvenli hale getirmek
için de bina çelik güçlendirme işlemleri uygulanabilmektedir. Güçlendirme
işlemi yapıldığı esnada binanın boşaltılması gerekmektedir.
1.3- KARBON ELYAF YÖNTEMİ İLE GÜÇLENDİRME
Karbon elyaf, kolonlara kağıt gibi çepeçevre sarılarak
uygulanır. Karbon fiberin yapısı, çelikten 5 kat daha hafif olmasına rağmen
gerilmeye karşı çelikten 3 kat daha dayanıklıdır. Karbon fiber
güçlendirmelerinin en önemli avantajları kısa sürede uygulanabilir olması ve
özellikle beton ve çelik tekniğine göre bina sakinlerinin rutin yaşamlarına
devam etmelerine engel olmamasıdır.